Listopad
Poradnik Działkowca > Kalendarz prac ogrodowych
● Prace ogrodowe
Pogoda sprzyja jesiennym pracom na działce. Warto wykorzystać ten czas na modernizację działkowych nasadzeń. Drzewa i krzewy ozdobne oraz owocowe można sadzić aż do zamarznięcia gleby. Dużo uwagi poświęcamy teraz pracom porządkowym związanym z przygotowaniem ogrodu do zimy. Oznacza to m.in. wygrabienie grządek z resztek roślin (źródło chorób w nowym sezonie), zastosowanie nawozów organicznych (najlepszy i najtańszy jest kompost!) i mineralnych, przekopanie gleby, okrycie roślin. Więcej praktycznych rad na temat ogrodowych prac, modernizacji nasadzeń, aranżacji działki można znaleźć w miesięczniku „Działkowiec”.
● Sadzimy cebulowe
Dzięki wspaniałej jesiennej aurze przedłuża się czas sadzenia roślin cebulowych. Na początku miesiąca, na wcześniej przygotowaną rabatę, możemy wysadzić jeszcze szafirki, krokusy i tulipany. Pamiętajmy, że warto sadzić je w specjalnych koszach, co ochroni je przed gryzoniami i ułatwi późniejsze wykopywanie.
● Sezon na róże
Jeśli chcemy w następnym sezonie zachwycać się ich urodą i pięknym zapachem posadźmy odmiany licencjonowane – nieco droższe, ale „pewne” i z gwarantowanym efektem. Sadzonki takich róż dostaniemy już za 15 zł w sprzedaży wysyłkowej (tel. 22 101 34 34). Do wyboru mamy zarówno niezawodne odmiany róż rabatowych, jak i wielkokwiatowych, parkowych lub pnących. Więcej informacji na temat róż można znaleźć w miesięcznikach „Działkowiec” i „Mój Ogródek”. Pełna oferta przepięknych odmian – na www.dzialkowiecsklep.pl Sezon sadzenia trwa tylko do zamarznięcia gleby!
● Przeciw „kędzierzawce”
Po opadnięciu wszystkich liści opryskujemy drzewa brzoskwini i nektaryny przeciw kędzierzawość liści brzoskwini. Zabieg przeprowadzamy przy słonecznej pogodzie i gdy temperatura przekroczy 7oC. Choroba ta rozwija się wiosną, powodując w sezonie wegetacyjnym zwijanie się, deformacje i przebarwienia liści. Sprawca choroby zimuje na powierzchni kory i jego zwalczanie powinno być przeprowadzone w okresie bezlistnym jesienią oraz wczesną wiosną – przed nabrzmiewaniem pąków. Zabieg należy wykonać dużą ilością cieczy roboczej, dokładnie opryskując korę brzoskwiń, jak i drzew rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie jednym z preparatów: Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 450 SC, Carpene 65 WP lub Syllit 65 WP.
● Owocowe w modzie
Coraz modniejsza staje się uprawa własnych drzew i krzewów owocowych. Zamiast kupować w sklepie to co w nim akurat jest, sami możemy „wyhodować” to, co lubimy! Poza tradycyjnymi gatunkami warto posadzić te mniej znane, za to niezwykle bogate w witaminy i związki prozdrowtne (przeważnie ich owoców nie kupimy w sklepie!). Od października aż do zamarznięcia gleby trwa sezon zakupów i sadzenia – warto z niego skorzystać. Dobre odmiany drzew i krzewów owocowych można zamówić wysyłkowo w sklepie „Działkowca” – tel. 22 101 34 34. Kupione rośliny należy jak najszybciej posadzić i obficie podlać, a po ustaleniu się temperatury poniżej 0ºC – zabezpieczyć przed mrozem. Co wybrać? Warto zwrócić uwagę na stare odmiany jabłoni, które ze swej natury mniej chorują, mają też niepowtarzalny smak i aromat oraz wartości przetwórcze (np. Koksa Pomarańczowa, Kosztela – 16,50 zł/szt.). W czasie wakacji z pewnością docenimy świeżo zebrane morele (np. odmiana Early Orange, Harcot) lub brzoskwinie (np. Reliance, Inka, Iskra – wszystkie po 18,50 za drzewko). Na wyśmienite powidła doskonałe będą śliwy Węgierki – Zwykła lub Dąbrowicka, a do zjedzenia prosto z drzewa także Opal i Amers (17,50 zł/szt.). Warto wygospodarować nieco miejsca na kilka krzewów owocowych, np. porzeczek (pienne lub krzaczaste) lub malin (polecamy odmiany powtarzające, 10 zł/szt.) albo posadzić bardziej wymagającą, ale też bardziej ekskluzywną borówkę wysoką (wybrana odmiana w cenie 13,90 zł). Można też postawić na aktinidię – tzw. polskie kiwi (cena 19,50 zł), jagodę kamczacką, której owoce zbierzemy już w maju (13,90 zł), świdośliwę, szlachetną odmianę bzu czarnego (Sampo) lub malinę czarną (5 razy zdrowszą niż czerwona!). Warto rozważyć także posadzenie innych, mniej znanych, a niezwykle cennych i oryginalnych roślin – można je obejrzeć w miesięczniku „Działkowiec” i „Mój Ogródek” oraz na www.dzialkowiecsklep.pl
● Profilaktyka
Opryskujemy 5% roztworem mocznika drzewa jabłoni i gruszy oraz liście, które już opadły. Mocznik przyspieszy rozkład liści, likwidując tak źródła zarodników parcha jabłoni i parcha gruszy w przyszłym sezonie.
● Po sezonie
Po zebraniu wszystkich plonów zróbmy porządek na działce i zadbajmy o żyzność gleby. Pozostawienie nieuporządkowanych grządek jest niekorzystne zarówno dla gleby, jak i uprawianych w przyszłym roku warzyw. Należy więc starannie wygrabić resztki pożniwne, które mogłyby stać się źródłem chorób i szkodników, glebę przekopać i nawieźć (najlepszy jest kompost!). Podczas przekopywania gleby wiele szkodników (pędraki, drutowce, poczwarki śmietki, połyśnicy marchwianki, miniarki porówki, piętnówki kapustnicy) zostanie zniszczona mechanicznie, inne zaś wyrzucone na powierzchnię ziemi zginą w czasie mrozów, a także zostaną zjedzone przez ptaki lub drapieżne owady.
● Darmowe nawożenie
Przybywa opadłych liści i resztek roślinnych w ogrodzie. Najlepiej przeznaczyć je na kompost – najlepszy i najtańszy nawóz organiczny. Każda działka powinna być wyposażona w kompostownik. Ścięte pędy i gałęzie można rozdrobnić i również kompostować. Zamiast płacić w sklepie za kompost, zróbmy go sami – będzie tanio i ekologicznie!
● Wapnowanie
Nie zawsze jest potrzebne! Wieloletnie stosowanie nawozów wapniowych bez potrzeby może przynieść więcej szkody niż pożytku. O zasadności zabiegu decyduje badanie kwasowości gleby (tanie pH-metry można zamówić tel. 22 101 34 34) i preferencje planowanych do uprawy roślin. Orientacyjnie przyjmuje się, że w większości przypadków grządki wymagają wapnowania co 3–4 lata.
● Nieproszeni goście
W ogrodach sąsiadujących z lasem warto zabezpieczyć młode drzewka przed ogryzaniem przez dziką zwierzynę (sarny, zające, dzikie króliki). Najlepszym sposobem jest zakładanie na pnie perforowanych plastikowych osłon. Osłonki te chronią również drzewka przed gryzoniami (myszy i nornice). Odstraszające działanie na dziką zwierzynę mają mydełka opakowane w folię perforowaną, które zawiesza się na roślinach lub w ich pobliżu na wysokości 0,5–1,5 m.
● Karmniki dla ptaków
Wystawiamy je w końcu listopada. Dokarmianie ptaków rozpoczynamy z chwilą nadejścia mrozów i kontynuujemy systematycznie przez całą zimę.
● Zabezpieczamy rośliny
Nie wolno tego zrobić za wcześnie, gdy temperatura jest powyżej zera. Większość roślin należy okryć i ściółkować dopiero gdy wierzchnia warstwa gleby zacznie zamarzać. Najwrażliwsze na mróz najlepiej zabezpieczyć wysokimi kopczykami z ziemi lub trocin, a część nadziemną owinąć dopiero po opadnięciu liści. Szczególnie starannie okrywamy nowo posadzone lub przesadzane rośliny. Do zabezpieczania roślin możemy użyć agrotkaninę, słomę, karton, ale nigdy folię (uszkodzenia mrozowe, rozwój chorób kory). Pędy winorośli i jeżyny bezkolcowej zdejmujemy z rusztowań, układamy w płytkich dołkach, przysypujemy ziemią i przykrywamy słomianą matą. Winorośl można zabezpieczyć też bez zdejmowania – owija się wówczas całe krzewy matami ze słomy lub agrowłókniną.
● Zakaz spalania
Pomimo wyraźnego zakazu, co roku jesienią nad ogrodami działkowymi unosi się gęsty dym. Cześć działkowców nie wie co zrobić z odpadkami (resztki roślin, ścięte gałęzie, liście) i postanawia je spalić (a przy okazji nagromadzone plastiki i inne niepotrzebne rzeczy). Proceder ten jest bardzo szkodliwy dla środowiska i naszego zdrowia, a także niezgodny z prawem. Większość gmin wprowadziła całkowity zakaz spalania na swoim terenie. Naruszenie go jest wykroczeniem i podlega grzywnie. Przy spalaniu wydziela się dużo dymu, który utrudnia oddychanie i powoduje łzawienie. Jednak największym niebezpieczeństwem są trujące substancje (furany, dioksyny) powstające w procesie spalania. Działają one mutagennie i należą do najbardziej trujących, rakotwórczych substancji. Najkorzystniejszą formą zagospodarowania odpadów organicznych, a jednocześnie najprostszym sposobem ich pozbycia się jest kompostowanie. Otrzymany kompost jest łatwo dostępnym i wartościowym nawozem.