Kompostownik
Poradnik Działkowca
Kompost – ekologiczny nawóz
Ekonomia i ekologia zgodnie podpowiadają, że na działce posiadanie kompostownika to nie obowiązek, ale przywilej. Kompost to cenny nawóz, który nie wymaga nakładów finansowych.
Co jest takiego w tym nawozie, że warto poświęcić 1 m2 na założenie kompostownika? Kompost powstaje z tego zbywa na działce: resztek po zbiorczych, pędów bylin, chwastów, skoszonej trawy, kory drzew, opadłych liści, zrębków drewna, obierek z owoców i warzyw. Są to pozostałości, których wrzucenie do kosza na śmieci oznaczało by jedynie nierozsądnie wydane pieniądze na wywóz odpadów.
Dojrzały kompost zawiera średnio 0,4% azotu, 0,1% fosforu, 0,2% potasu, 0,4% wapnia oraz magnez i mikroelementy, a jego odczyn jest zbliżony do obojętnego. Dobrze przekompostowane resztki roślin pachną ściółką leśną, kompost nabiera barwy brunatnej i struktury gruzełkowatej. Dzięki jego właściwością ziemia staje się nie tylko bardziej zasobna w składniki mineralne, ale poprawia strukturę gleby, zwiększa jej porowatość oraz ilość próchnicy. Co należy podkreślić – dobrze założona pryzma kompostowa nie wydziela przykrych zapachów. Natomiast jeśli wyczuwalny jest zapach „zgniłych jaj” z kompostownika oznacza to, że kompost jest za mało napowietrzony.
Jak wytworzyć dobry kompost? Kompostowane rośliny powinny mieć dostęp do powietrza w każdej warstwie kompostu, ponieważ kompost przetwarzają dżdżownice i bakterie tlenowe. Kompost oprócz dostępu do tlenu, musi mieć zapewnione odwadnianie, nie warto zatem murować gruntu w miejscu zaplanowanego kompostownika – ziemia powadzi sobie z nadmiarem wody. Warstwy roślin wrzucanych do kompostu powinny być różnorodne (czyli wielogatunkowe), a materiał – szczególnie drewno – rozdrobniony, aby całość rozkładała się równomiernie. Zakładając kompost najlepiej jest ułożyć następujące warstwy: na dno rozdrobnione gałęzie i pędy, które będą stanowiły drenaż dla kompostu, jeśli posiadamy, możemy na gałęzie wysypać ziemię kompostową, a następnie cienką warstwę ziemi i dopiero materiał do kompostowania. Materiał zielony co 20 cm dobrze jest przesypać warstwą ziemi. Tak ułożona pryzma ma zapewniony odpowiedni drenaż i napowietrzenie.
Do kompostu nie wolno wrzucać części roślin porażonych przez choroby grzybowe czy szkodniki, a także chwastów z nasionami. W przeciwnym wypadku kompost stanie się źródłem chorób i chwastów. Również nie wolno wrzucać: liści orzecha, zadrukowanego papieru, szkła, gruzu, resztek niezużytego nawozu itd. Można natomiast wzbogacić kompost mikroorganizmami, które przyspieszą dojrzewanie kompostu, popiołem, gnojówkami z roślin (np. krwawnika, rumianku, pokrzywy, mniszka) czy liśćmi żywokostu lekarskiego.
Nadanie korzystnego wyglądu kompostownikowi zależy od pomysłowości działkowców. Kompost powinien znajdować się w zacienionej części działki, 1 m od granicy. Można zaaranżować tą przestrzeń przez obsadzenie roślinami ozdobnymi, a nawet uprawowymi. Działkowicze stosują również płotki, trejaże lub inne osłony (np. murowane), za którymi kryją kompost.
Poniżej prezentujemy kilka propozycji aranżacji kompostu.
